De grote klok in de Brigida kerk galmt weer. De namen van  van der Putt, Heurkens en van Gestel zijn eeuwig verbonden met deze klok.

1949-11-04 brigida kerk geldrop grote klok bevestiging tekst

Een speciale knokploeg werd ingezet om in de nacht van zondag 16 op maandg 17 april 1944 een overval te plegen op het distributiekantoor van Geldrop. Een groot aantal bonnen en 11547 TD kaarten kon worden buitgemaakt door het onderste deel van de brandkast te forceren. Een lid van de Nederlandse SS was als infiltrant in deze knokploeg terecht gekomen.

Harry van Gestel had de leiding bij deze aktie

De Nederlandse burger voelde zich indertijd op de eerste plaats lid van zijn eigen leefgemeenschap, zijn dorp of stad en zijn streek. Het katholieke zuiden, met zijn als gemoedelijk bekend staande bevolking en zijn grote gezinnen, had in de afgelopen eeuw een grote ontwikkeling doorgemaakt.

Van een economisch en cultureel achtergebleven gebied naar een regio die nationaal gezien meetelde, ook al hadden de zuiderlingen zelf nog het gevoel achtergesteld te zijn. De oorzaken van die emancipatie lagen vooral op economisch en politiek terrein. Het binnendringen van het moderne kapitalisme uitte zich tussen 1900 en 1930 heel duidelijk doordat de industrie en nijverheid de tot dan toe leidende positie van de landbouw als voornaamste werkgever overnamen.

Evenals de rest van Nederland werd het oplevende zuiden ernstig getroffen door de diepe economische crisis van de jaren dertig. Een sterke en langdurige teruggang in de economische bedrijvigheid was er het gevolg van: sluiting van bedrijven, grote aantallen werkelozen en verarming in alle bedrijfstakken toonden de schaduwzijde van de modernisering en van de opneming in de wereldeconomie.

De mobilisatie wordt op 28 augustus 1939 aangekondigd door Koningin Wilhelmina in een radiotoespraak en verder zijn er aanplakbiljetten.

Duitsland valt op 1 september Polen aan. De reactie van Engeland en Frankrijk liet niet lang op zich wachten. Hitler had dit waarschijnlijk niet verwacht.

De snelheid waarmee de het Duitse leger de Polen versloeg, twee weken, brengt bij velen een verandering van gedachten te weeg: de is oorlog is onvermijdelijk. De veldtocht naar Frankrijk zal via Nederland en België plaats vinden omdat op dit traject geen sterke verdedigingslinies zijn.

In feite heeft Hitler de datum voor de inval in België en Nederland vastgesteld op zondag 12 november. De codenaam voor deze operatie is Fall Gelb. Door het slechte weer wordt deze datum telkens verschoven. Door een spion, majoor Sas, wordt Nederland telkens tijdig ingelicht. Ook de Engelsen waren van deze datum op de hoogte.

Op 9 april valt Duitsland weer aan en bezet nu Denemarken en Noorwegen.

Op 19 april wordt de staat van beleg voor heel Nederland afgekondigd.

Op 10 mei 1940  om 3 uur zijn de Duitsers massaal Nederland binnen gevallen met 30 divisies zonder ultimatum of oorlogsverklaring.

Volgens de radio houden de IJssel- en Maaslinie stand en is de inval mislukt. Over het fort vliegen de hele dag honderden vijandelijke vliegtuigen die op de troepen schieten en meerdere vliegtuigen zijn neergehaald. De werkelijkheid is geheel anders want de Peellinie wordt bijna zonder slag of stoot ontruimd. Door een grove blunder was deze gedeeltelijk ontruimd op het ogenblik van de aanval. Het Nederlandse leger heeft trouwens geen kans tegen de modern bewapende en mobiele Duitsers want ze zijn totaal onder bewapend. De geweren zijn van 1890, het 12 cm veldgeschut zelfs van 1878 en de houwitsers dateerden van de eerste wereldoorlog. Hier en daar zoals op de Afsluitdijk en de Grebbelinie en Moerdijk wordt zwaar gevochten. Door van valschermtroepen gebruik te maken is Vesting Holland buiten gevecht gesteld.

Na de overgave zijn er weer vliegtuigen in de lucht maar deze keer zijn het Engelsen die overal bombarderen. Voor Nederland is de oorlog voorbij maar deze woedt nu in Frankrijk en Engeland. De kranten die vlak daarvoor pro-Engels waren zijn plotseling pro-Duits. De bezettingstroepen gedragen zich correct.

Op 25 mei gaat de helft van het leger naar huis: landbouwers, mijnwerkers en zelfstandigen.

De overrompelende schok van de Duitse inval en de bezetting leidde in eerste instantie tot een grondige desoriëntatie bij nagenoeg iedereen. Het perspectief van een nabije Duitse eind-overwinning en een blijvende suprematie van Nazi-Duitsland op het Europese vasteland was daarbij veelal bepalend. De aanvankelijk soepele opstelling van de bezettingsautoriteiten en de relatief correcte houding van de Duitse militairen wekte tevens een kritisch-afwachtende houding onder de bevolking in de hand een soort oriënterende voorfase van het zich pas later aftekenende spectrum van collaboratie tot verzet. Voorlopig was men de NSB veel vijandiger gezind dan de bezetter. Behalve de zuidelijke provincies dacht aan verzet nog niemand.

De Duitsers voeren veel sociale verbeteringen in zoals kinderbijslag, belastingverlaging, ontslagverbod, betere ziektekostenverzekering. Ondanks deze maatregelen daalt de levensstandaard erg snel. Nederland is een wingewest geworden en de Duitsers zijn bezig het hele land leeg te roven.

In de eerste wereldoorlog was Nederland neutraal gebleven, maar voor de zuidelijke provincies waren oorlog en front toen zeer nabij geweest. De grote stroom Belgische vluchtelingen, de smokkelaars en verdwaalde vliegtuigen en beschietingen in de grensstreek creëerden die betrokkenheid.
Ruim twintig jaar later verliep de vluchtelingenstroom van noord naar zuid met een groeiende stroom uit Duitse krijgsgevangenschap ontsnapte, met name Franse soldaten, die in de eerste oorlogsjaren probeerden Frankrijk te bereiken.

De directe agressie van de bezetter richtte zich in 1940-1941 voorlopig nog tot bepaalde minderheidsgroepen uit de bevolking, die als meest uitgesproken vijanden van het nationaalsocialisme werden beschouwd: de joden en de communisten. De uitbreiding van de Arbeitseinsatz (de verplichte tewerkstelling in Duitsland) en het terugroepen in krijgsgevangenschap van de Nederlandse militairen in het voorjaar van 1943 hebben velen de ogen geopend.

Gelijkschakeling (nazificatie) was de eufemistische term waarmee men de maatregelen aanduidde waarmee de nazi's de controle versterkten tot een totalitair systeem was bereikt, zoals:

• Elke vereniging of organisatie die de nazi's niet konden gebruiken of als concurrenten voor de macht zagen tot opheffing dwingen. Voorbeelden waren de opheffing van de vakbonden en de politieke partijen;
• Statutenwijziging van getolereerde verenigingen of organisaties waarbij het nationaalsocialistische gedachtegoed werd geaccepteerd, of waarin de structuur werd aangepast aan of geïntegreerd in de partij;
• Opname van nazi's in het dagelijks bestuur van 'goedgekeurde' organisaties;
• Het creëren van staatsinstanties of ministeries die de organisatie controleren, zoals de creatie van een Ministerie voor Kerkelijke Aangelegenheden;
• Het afschaffen van scheiding der machten in het staatsapparaat;
• Het opheffen van de bevoegdheden van de deelstaten;
• Het opschorten van de grondrechten zoals vrije meningsuiting en vrijheid van vergadering;

Toen Duitsland in Mei 1940 Nederland binnenviel, werd de Oostenrijker Seyss-Inquart benoemd tot rijkscommissaris. Hij ging al snel na zijn benoeming over tot het gelijkschakelen van de Nederlandse samenleving. Aanvankelijk was dit nog met zachte dwang, maar na de Februaristaking in 1941 werd dit met harde hand doorgevoerd. De Nederlandse pers werd vrijwel meteen opgescheept met verwalters en de facto gecensureerd.

Op 6 december 1941 worden de Duitse troepen voor Moskou voor de eerste keer teruggeslagen. Het keerpunt van de oorlog komt de volgende dag als de Japanners Pearl Harbor aanvallen en het een werkelijke wereldoorlog wordt. Hitler doet, waarschijnlijk als compensatie voor zijn tegenslag in Rusland, er nog een schepje op om een paar dagen later eenzijdig Amerika de oorlog te verklaren. Dit stelt President Rooseveld in staat om nu ook officieel England te hulp te komen.

Harrie, van beroep machinebankwerker, werd in 1942 tewerkgesteld in Duitsland. O 30 juni 1942 passeerde hij de duitse grens bij Kaldenkirchen en ondervond later dat hij bij deze passage nog nauwelijks gecontroleerd werd en was na een week al weer terug en dook onder.

Hij sloot zich aan bij het georganiseerde verzet en onder de schuilnaam Hendriks of de Leeren jas en hield zich bezig met de verspreiding van illegale bladen, het onderbrengen van onderduikers en geallieerde piloten. Harrie schuwde ook het gewapende verzet niet en werd lid van de KP-St.Oedenrode.

Gedurende najaar 1942 wordt het duidelijk dat de Duitsers aan de verliezende hand zijn als het zesde leger bij Stalingrad omsingeld wordt door de Russen en Rommel bij El Alamein door de Engelsen verslagen wordt.

De illegale pers groeide in omvang en verscheidenheid en er werd een massaal beroep gedaan op de illegale mogelijkheden om zich aan de Duitse maatregelen te onttrekken. De kleine lokale verzetskernen ontwikkelden zich tot een landelijk gecoördineerde en gespecialiseerde organisaties waarin de hulpverlening aan onderduikers en andere vervolgden een centrale plaats innamen zowel qua functies en qua omvang. Vele activiteiten zijn daarvan afgeleid.

De terreur van de bezetter in de vorm van uitbuiting en vervolging nam in de loop van 1944 verder toe. In de laatste maanden voor de bevrijding van zuid Nederland bereidden met name de gewapende verzet en de diverse inlichtingen groepen zich voor op specifieke taken ter assistentie van de militaire operaties van het geallieerde leger. Juist in deze periode kreeg het verzet zware slagen te verduren

Er was een enorme toename van joodse onderduikers vooral vanuit de wijk Tivoli die bij Philips werkten. De Sobu werkplaats voor joodse werknemers werd opgeheven en al die werknemers moesten zich melden met hun gezinsleden bij kamp Vught. Harry van Gestel heeft heel veel mensen geholpen onder te duiken

11 februari 1944: Overval op het distributiekantoor in Mierlo: Een overval die mislukte maar toch goed afliep.

Het bevolkingsregister in Mierlo, ondergebracht in het Raadhuis, moest vernietigd worden om een einde te maken aan de, of tenminste het bemoeilijken van de oproepen om naar Duitsland te gaan werken.

Drie flessen fosfor en circa 20 brandstaven zouden nodig zijn voor de klus en om ieder spoor te doen verdwijnen, zoals vinger en voetafdrukken. Tevens een doos met watten en wat chloroform om een eventueel onwillige wacht buiten westen te brengen. Een groep van twaalf man, 11h00 in de avond. Met een pistool in de hand en mes (om snelt de telefoondraden door te snijden) in de ander was de wacht snel overmeesterd. Onderwijl was de bovenwacht overmeesterd en een begin gemaakt met het forceren van de kluis. Dit was een zwaar werken eiste veel tjd. Om het slot te forceren was de specialist een uur gegeven. Het slot bleek niet te forceren in de gegeven tijd. Er ws geen tijd voor het kappen van een gat, een fles fosfor en een paar brandmbommetjes zouden dan het werk dan wel doen. Met de meegebrachte materialen werd een brand gesticht. Als er wat ramen opengezet waren zou de brand wat sterker geweest zijn en niet gedoofd door zuurstofgebrek. De aftocht ging zonder problemen, maar er was niet het beoogde resultaat.

Harry van Gestel had de leiding bij deze aktie

17 april 1944: Distributieoverval Geldrop: Voor het verzet was het nuttig in het bezit te komen van persoonsbewijzen, distributiekaarten, inlegvellen en rantsoenbonnen. Nog belangrijker waren de Tweede Distributiestamkaart (TD kaarten) waarop personen stonden geregistreerd, deze werden bewaard in het distributiekantoor.

Wapendropping in de nacht van 13 op 14 mei: De wapendropping ging niet door vanwege de laaghangende bewolking.
Het vliegtuig zou de volgende nacht terugkomen. De verzetsgroep was ondertussen gearresteerd. Het vliegtuig is wel gekomen maar is neergestort op de Leenderstrijp, een gehucht 4 km ten zuiden van de boerderij van de familie de Koning gelegen. Dit was niet de eerste wapendropping.

SD’ers onder leiding van Klingbeil, met de geboeide Arie IJsselstein in hun midden, dringen de boerderij Het Huisven binnen. De gewezen SS-er wijst 13 personen aan waaronder vijf broers Huib (27), Arie (25), Willem (22) Gerrit (20) en Floor de Koning (16) en Reinder Keizer (37) die niets vermoedend kwam aanfietsen en nog een aantal anderen waaronder Harry van Gestel. Na een lange tijd met hun handen omhoog gestaan te hebben worden ze geboeid overgebracht naar de Polizeigefängnis te Haaren bij St. Michielsgestel. De bewakers zijn SS-ers van het Toteskopf regiment. Daar de SD met deze buit nog niet tevreden was, werd de dertienjarige Klaas gedwongen in een auto te stappen en onder bedreiging met een vuurwapen de woning van Arie van Heijst in Asten aan te wijzen waarop deze ook gearresteerd kon worden.

D-day, de dag van de Geallieerde landing in Normandië is op 6 juni.

Na de aanslag op Hitler (20 Juli '44) begonnen de executies van de velen die beticht waren van subversieve activiteiten. Standrecht: Er werd appèl gehouden en de namen van de ter dood veroordeelden werden afgeroepen om dan af te marcheren naar de bunker. Dit was een extra beveiligde gevangenis, waar je alleen door drie opeenvolgende poorten in en uit kon komen.

De Deppner-executies waren een lange serie van executies van verzetsstrijders in Kamp Vught tussen eind juli en begin september 1944, vanwege de nadering van geallieerde troepen. Ze werden uitgevoerd in opdracht van de SS-officier en SD-functionaris Erich Deppner, die daarvoor nooit is gestraft (Deppner vertoefde tijdens de capitulatie in Berlijn en werd als Duits staatsburger na de oorlog niet uitgeleverd). Minstens vierhonderdvijftig mensen kwamen hierbij om het leven. Het bijzondere was niet zozeer dat doodvonnissen werden uitgevoerd, maar de omstandigheden waaronder. Hitler had op 30 juli 1944, na de mislukte aanslag van Von Stauffenberg op 20 juli 1944 op zijn leven, bepaald met het Niedermachungsbefehl dat de militaire rechtbanken werden afgeschaft. Verzetsstrijders, door de Duitsers 'terroristen' en 'saboteurs' genoemd, konden na hun arrestatie meteen worden gedood.
Na Hitlers Niedermachungsbefehl was het Deppner die lijsten opstelde van gevangenen in Vught die gefusilleerd moesten worden.

Op 11 september 1944 steekt een Britse verkenningspatrouille de grens over en de 18 e wordt Eindhoven bevrijd.

Op 22 september, een week na de laatste terechtstelling, wordt het kamp Vught door de Duitse Wehrmacht aan het Rode Kruis overhandigd.

Op 4 mei 1945 volgt de capitulatie van alle Duitse troepen in Noordwest Europa. In het Wageningse hotel De Wereld wordt de Duitse capitulatie in Nederland bekrachtigd.

In dankbare herinnering blijft voor ons levende Heer Harry van Gestel, als een ware vriend, een dapper vaderlander. Velen onzer heeft hij een veilig onderdak verschaft, door stoutmoedigen overval en doortastend optreden wist hij de noodige distributiebescheiden te bemachtigen en heeft hij ons wapenen in handen gespeeld

ondertekend door 199 ex-onderduikers

Het monument op de Fussiladeplaats in Vught is onthuld op 20 december 1947 door Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Juliana. Zij werd geassisteerd door twee zonen van de familie De Koning uit Heeze en twee dochters van de familie Van Es uit Kaatsheuvel. Het houten kruis dat achter het gedenkteken staat, is er al eerder neergezet door mensen die in de buurt wonen.